Μάιτνερ, Λίζε

(Lise Meitner, Βιέννη 1878 – Κέιμπριτζ, Αγγλία 1968). Αυστριακή φυσικός, εβραϊκής καταγωγής. Από πολύ νέα αφοσιώθηκε στη μελέτη της ραδιενέργειας τελειοποιώντας μία μέθοδο για την ηλεκτρολυτική επικάθηση του ακτινίου (1911) και των ισοτόπων του φθορίου (1914, σε συνεργασία με τον Ότο Χαν). Καθηγήτρια στο ινστιτούτο χημείας του Γουλιέλμου Κάιζερ στο Βερολίνο, υπήρξε επί δύο δεκαετίες σημαντική συνεργάτιδα του Χαν, με τον οποίο ανακάλυψε το 1917 το πρωτοακτίνιο (το οποίο ανακάλυψαν συγχρόνως και ανεξάρτητα οι Σόντι και Κράνστον) και έκανε θεμελιώδης έρευνες επί της ραδιενέργειας. Εξαιτίας των ναζιστικών διώξεων, το 1938 εγκατέλειψε τη Γερμανία και κατέφυγε στην Κοπεγχάγη, στο εργαστήριο του Μπορ. Όταν κατά τα τέλη του 1938 ο Χαν και ο Φριτς Στράσμαν ανακοίνωσαν ότι απομόνωσαν το βάριο μεταξύ των προϊόντων που ελήφθησαν από τον βομβαρδισμό του ουρανίου με νετρόνια, η Μ., σε συνεργασία με τον ανιψιό της Ότο Φρις, ήταν η πρώτη που έδωσε τη σωστή ερμηνεία του πειραματικού αυτού αποτελέσματος, αποδίδοντας αυτό το φαινόμενο στην πυρηνική σχάση του ουρανίου και αποδεικνύοντας επίσης ότι τα προηγούμενα υπερουράνια στοιχεία που είχαν επιτευχθεί δεν ήταν παρά ραδιενεργά ισότοπα στοιχείων μέσης ατομικής μάζας. Κατά τη διάρκεια του πολέμου, η Μ. ζήτησε άσυλο στις ΗΠΑ και πήρε μέρος στις ατομικές έρευνες που διεξάγονταν εκείνη την εποχή. Ασχολήθηκε στη συνέχεια με θεωρητικές έρευνες μελετώντας την ευστάθεια των ατομικών πυρήνων που παρουσιάζουν τους λεγόμενους μαγικούς αριθμούς. Τις εργασίες της σχετικά με αυτούς τις ανακοίνωσε το 1950. Το 1966 τιμήθηκε μαζί με τους συνεργάτες της Χαν και Στράσμαν με το βραβείο Ενρίκο Φέρμι για τις κοινές ερευνητικές τους προσπάθειες που οδήγησαν στην ανακάλυψη της πυρηνικής σχάσης.